Evde bahar temizliği

Bahar yılın detoks yapmaya başladığımız ve daha az yemek yemeyi hedeflediğimiz mevsimdir.  Kışın yorgunluğunu ve hantallığını üzerimizden atmaya çalışır, ruhsal ve bedensel detoks yapmaya başlarız. 

Bahar yılın detoks yapmaya başladığımız ve daha az yemek yemeyi hedeflediğimiz mevsimdir.  Kışın yorgunluğunu ve hantallığını üzerimizden atmaya çalışır, ruhsal ve bedensel detoks yapmaya başlarız. 

Peki evlerimiz… hepimiz çocukluğumuzdan hatırlarız evlerimizdeki bahar temizliğini…  Her şeyin kaldırılıp köşe bucak temizlik yapıldığını…

Yeni yaşam stili ile baharda daha çok kendimize odaklanıp daha az yiyerek ve egzersize başlayarak veya egzersiz dozunu arttırarak vücudumuzu forma sokmaya çalışırız.  

Peki evlerimiz…  Evlerimizdeki bahar temizliğini artık çoğumuz unuttuk.

Özellikle evimizde çocuk varsa evde kullanılan tüm eşyaların temizlenmesi daha da önemlidir. Günlük yaşamımızda kullandığımız malzemeler günler içinde tozlanır, kirlenir ve toksin yaymaya başlar.  Evde biriken bu tozlar ve kirlilikler ev ortamındaki havayı da kirletirler. Biz doğal ev ortamında yaşarken nefes aldığımızda akciğerlerden veya ciltten yıl boyu biriken tozlar toksinler vücudumuza ulaşırlar.

Ayrıca evlerimizde günlük yaşamda temizlik için kullandığımız çeşit çeşit kimyasallarda bu kirliliği daha da tehlikeli hale getirirler.   

Tuvalet ve fırını temizlemek için asit, banyoyu dezenfekte etmek için fenol, mobilyaları cilalamak için damıtılmış petrol ürünleri, çamaşırlarımızı beyazlatmak için klor...

Günlük yaşamda kullandığımız ürünler 55 bin’in üzerinde kimyasal çeşidi içeriyor ve her yıl bunlara binin üzerinde yenisi ekleniyor. Birçoğu ise yeterince test edilmeden ve belirli bir mevzuata tabi olmadan piyasaya sürülüyor.

Bu ürünlerin büyük kısmı doğrudan kanalizasyona akıp sonunda da su sistemlerimize karışıyor. Kısacası bizlere, çocuklarımıza, hayvanlarımıza, doğaya geri dönüyor...

Yapılan çalışmalar çevredeki toksinlerin; otoümmin hastalıklara, kalp sorunlarına, kronik yorgunluk sendromu, allerjiler karaciğer sorunlarına hatta kansere neden olabileceğini göstermektedir[1].

Evlerimizde temizlikte kullandığımız kimyasallar; çamaşır suyu vs gibi temizlik ürünleri de astım, alerji veya birçok ciddi sağlık problemlerine neden olabilirler[2]. Bu ürünlerdeki sentetik kokular da alerjen etkilidirler.

Temizlik ürünlerinde kullanılan glikol esterleri gibi solventler ve raf ömürlerini uzatıcı ftalat gibi kimyasallar endokrine sistemi ve hormonlarımız üzerinde olumsuz etkilere neden olabilmektedir.[3]

Bu nedenle ev temizliğinde kullandığımız temizlik ürünlerine önem vermeli ve temizlikte kullandığımız ürün içeriklerine bakarak evimize almalıyız.[4]

Unutmayın bazı temizlik malzemeleri başta çocuklarımıza, sonra kendimize zararlı olabilirler.

Eskiden evlerde arap sabunu halı ve yer temizliğinde, beyaz zeytinyağlı sabun ise bulaşık yıkamada kullanılırdı. Çamaşırlarda yumuşatıcı kullanılmaz veya beyaz sirke tercih edilirdi.  Çamaşırlar daha beyaz olsun diye çivit eklenirdi…

Çivit otu (Isatis tinctoria), turpgiller (Brassicaceae) familyasından köklerinden " çivit mavisi" olarak adlandırılan boya elde edilen bir bitki türüdür. Yıllar önce çamaşırların rengini mavi beyaz yapmak ve dezenfekte etmek için yıkama suyuna katılırdı. Günümüzde unutulmuştur.

Kimyasalların yaşamımıza bu kadar girmediği eski günlerde çocuklarımızda astım, egzama vs çok ender rastlanan hastalıklardı.

Doğal Temizlik Ürünleri:

Aromatik Uçucu Yağlar:

Uçucu yağlar birçok farklı etkileri yanında doğa dostu temizlikte oldukça etkili ajanlardır.

Ev temizliğinde önereceğimiz aromatik yağlar antiseptik, anti bakteriyel ve antifungal etkilidirler.  Ayrıca enerji veren kokuları ile ruhsal olarak bizi olumlu etkilerler.

Boraks:

Su, oksijen, sodyum ve bordan meydana gelen, antiseptik, antifungal, antibiyotik, koku giderici ve dezenfektan özellikleri olan doğal kaynaklı bir mineraldir. Küflenmeyi önler. Boraks yutulursa zehirlidir.

Boraks ve Sodyum bikarbonat birlikte harika bir lavabo temizleyici görevi görürler.  Boraks teminini eczanelerinizden yapabilirsiniz.

Sirke:

Meyve ya da tahılların fermantasyonuyla elde edilen bir sıvıdır. Asitli içeriği mikropları öldürmesini, yağı parçalamasını ve mineral kalıntıları çözmesini sağlar.

Beyaz Sirke:

Beyaz sirkenin diğer adı sirke ruhudur. Sirke saf ve saydam olduğu için beyaz sirke adını almıştır.  Beyaz sirke şeker pancarı veya mısır şekeri kullanılarak üretilir. Beyaz sirke ucuz olması, dezenfektan etkisi ve bakteri, virüs ve küfler üzerinde etkili olmasından dolayı en iyi ev temizleme ürünü olarak kullanılabilir.

Beyaz sirkeyi ayrıca çamaşır makinasında yumuşatıcı olarak veya gümüş temizliğinde rahatlıkla kullanabilir, evdeki gümüşleri pırıl pırıl yapabilirsiniz.

Beyaz sirke; çamaşır makinasında son çalkalama suyuna eklerseniz çamaşırlarınız yumuşar ve renklerini korurlar. 

Gümüş temizliği için 1 bardak beyaz sirkeye 2 çorba kaşığı sodyum bikarbonat ekleyip gümüşlerinizi içinde bekletin sonra ovarak yıkayın.

Arap Sabunu:

Bitkisel ve hayvansal yağ asitlerinin potasyum hidroksit ile reaksiyonundan üretilmektedir. Arap sabunu içeriğindeki doğal özler ve çok fazla kimyasal içermeyen yapısı sebebiyle çeşitli temizlik işlerinde güvenle kullanılabilir.  Arap sabunu petrol tabanlı sabunlara tercih edilmelidir.

Sodyum bikarbonat: 

Sodyum bikarbonat ve sirke temizlikteki iki superstar…

Sodyum bikarbonat, hafif aşındırıcı bir temizlik sağlar, beyazlatıcı ve koku giderici özellikleri vardır.

Sodyum bikarbonatın hem beyazlatıcı hem de kirleri söküp atıcı etkisi, sirke ile birlikte karışınca harika bir temizlik ortaya çıkıyor.

Sodyum bikarbonat diş temizliğinden tutun fırın temizliğine kadar rahatça kullanabileceğimiz bir maddedir.  Sodyum bikarbonat eczanelerinizde bulunmaktadır.

Aromaterapi uçucu yağlarını ev temizliğimizde nasıl kullanabiliriz?

Her şeyden önce kullanacağımız uçucu yağların gerçek olması, tağşiş içermemesi, etkinlik açısından çok önemlidir.  Bu nedenle kullanacağımız uçucu yağların eczanelerden alınması önem taşımaktadır.

Uçucu yağların etkinliğinden yararlanarak çok basit yöntemler ile hem evimizi ve eşyalarımızı temizleyip dezenfekte edebilir hem de harika aromatik kokular ile ruhumuzu dinlendirebiliriz...  

Hazırlayacağımız doğa dostu karışımlar ile sağlığımıza zarar vermeden evdeki bakteri, küf, virüs, toz, mite, kötü ve istemeyen kokulardan kurtulabiliriz.

Unutmayın uçucu yağların harika kokuları yanında antiseptik, anti bakteriyel ve antifungal etkileri bulunmaktadır.

Tarifleri uygularken, püskürtme amacıyla pompalı spreyler, silmek amacıyla yüzde 100 pamuklu bezler, sıkıştırılmış selüloz süngerler, doğal kıldan yapılmış fırçalar kullanılabilir.

İşte size ev temizliğinizde kullanabileceğiniz doğa dostu karışım önerileri:

Turunçgilleri ve tatlı portakalı herhalde sevmeyenimiz yoktur.  Ama bu harika ürünlerin anti bakteriyel, antiseptik ve antifungal etkileri olduğunu biliyor muydunuz?

Turunçgiller antiseptik, anti bakteriyel ve antifungal etkileri yanında enerji veren kokuları ile ev temizliğinde rahatlıkla kullanabileceğimiz uçucu yağlardır.

Genel her türlü temizlik:

Limon (Citrus limon) 

Tüm dünyada en popüler ve sık kullanılan Limon yağı, limon meyvesinin kabuğundan elde edilir.  Anti bakteriyel, antiseptik ve dezenfektan etkilerinden dolayı ev temizliğinde aranılan bir uçucu yağdır.  Bu nedenle birinci dünya savaşında hastanelerde dezenfektan olarak kullanılmıştır.

Limon yağının ayrıca sakinleştirici, yenileyici, canlandırıcı ve negative düşünceleri, duyguları uzaklaştırıcı etkileri mevcuttur. Limon uçucu yağı koklanmasının kişilerde konsantrasyon artırıcı etkisi bulunmaktadır.

Tatlı Portakal (Citrus sinensis)

Portakal meyvesinin dış kabuklarından elde edilen portakal yağı antiseptik, anti bakteriyel ve antifungal etkilidir. Aynı zamanda portakal kokusu moral düzeltici ve cesaret verici etkilerinden dolayı ev ortamlarında tercih edilmektedir.  Portakal yağı içeriğinde bulunan d- limonene den dolayı çok iyi bir dezenfektandır... 

Arkansas ve Colorado Üniversitelerinde yapılan bir çalışmada

Citrus sinensis’in, E.Coli ve Salmonella üremelerini  inhibe ettiği saptanmıştır.  Ayrıca çok güçlü bir bakteri olan Staphylococcus enfeksiyonlarında etkili olduğu gösterilmiştir.

Nane yağı (Mentha Piperita)

Nane bitkisinin yapraklarından elde edilen Nane yağı anti bakteriyel, antiseptik ve antifungal etkilidir.  Böcekler nane yağını sevmezler.  Bu nedenle evde kullanılacak tüm karışımlara böcek kovucu etkisinden dolayı eklenebilir.

Genel temizlik karışımı:

500 cc lik spreyli bir şişeye ½ oranında distile su veya kaynamış soğutulmuş su ve ½ oranında beyaz sirke ekleyelim.   Karışıma aşağıdaki uçucu yağları koyup her temizleme öncesi şişeyi iyice çalkalayalım.  Uçucu yağların karışması açısından her kullanım öncesi karışım çalkalanmalıdır.

Uçucu yağlar:

• 20 damla Limon (Citrus limon)
• 30 damla Tatlı Portakal (Citrus sinensis)
• 15 damla Nane (Mentha piperita)

Bu karışımı genel ev temizliğinde, mutfakta, buzdolabı temizliğinde kullanabilirsiniz. Eğer karışımın kokusunu değiştirmek isterseniz içine greyfurt, lavanta veya biberiye uçucu yağlarını ekleyebilirsiniz.

Cam Temizliği:

Cam temizliğinde rahat uygulama açısından 250 cc şişe kullanılabilir. Yine şişeye 50/50 oranında beyaz sirke ve distile su ekleyiniz.

Uçucu yağlar:

• 3 damla Limon (Citrus limon)
• 3 damla Nane (Mentha piperita)

Uçucu yağ ve su birbirleri içinde ayrılacaklarından her kullanım öncesi karışım çalkalanmalıdır.

Banyo ve Lavabo Temizleme:

Karanfil (Syzygium aromaticum)

Karanfil bitkisinin tohumlarından elde edilen karanfil yağı güçlü anti bakteriyel, antifungal ve antiseptik etkilerinden dolayı banyo küvetleri ve lavabo temizliğinde çok iyi bir seçenektir.

Biberiye (Rosmarinus officinalis )

Ballıbabagiller (Lamiaceae) familyasından iğneye benzeyen ince yapraklı, daima yeşil kalan bir bitki türüdür.  Çiçekleri haşlanarak uyarıcı bir şurup elde edildiği gibi, uçucu yağının sağlıkta birçok kullanımı mevcuttur.  

Biberiye mutfak yemeklerinde yemeğe hoş tat ve koku vermesi amacıyla kullanılmaktadır. Aynı zamanda, yüzyıllar boyunca çeşitli hastalıklar için doğal bir ilaç olarak kullanılmıştır. Biberiye yağının güçlü bir anti bakteriyel etkisi vardır.

Lavanta ( Lavandula officinalis )

Aromaterapide en sık kullanılan bitkidir. Cilde direkt, seyreltilmeden temas edebilen ender uçucu yağlardandır. 2500 yıldır kullanılmakta olan Lavanta, eski   Yunan, Roma ve Pers’lerde banyo suyuna çiçekleri katılarak cildin temizlenmesi ve rahatlaması sağlanırdı. Lavanta sağlıkta birçok etkisinin yanında anti bakteriyel, antiseptik ve antifungal etkilere sahiptir.

Uçucu yağlar:

• 5 damla karanfil (Syzygium aromaticum)
• 5 damla tatlı portakal (Citrus sinensis)
• 5 damla biberiye (Rosmarinus officinalis)
• 5 damla lavanta (Lavandula angustifolia)
• 100 ml arap sabunu
• 30 gr sodyum bikarbonat

Arap sabununa önce sodyum bikarbonat sonra uçucu yağları ekleyip karıştırın. Banyo küveti ve lavabolarında sünger yardımı ile temizliğe başlayabilirsiniz.   

Tahta ve ağaç mobilyaların temizliği:

• 15 damla Tatlı portakal (Citrus sinensis)
• 15 ml Zeytinyağı (Olea europaea)
• Zeytinyağı tahta mobilyaların nemlenmesini sağlar ayrıca parlaklık verir. 
• 15 ml Beyaz sirke

Tüm karışımı spreyli bir şişeye koyup çalkaladıktan sonra bir beze püskürtün ve mobilyanızı silmeye başlayın

Halı Temizliği ve kokulandırması:

Hazırlayacağımız karışımı elinizdeki her tür halı ve kilim temizliğinde kullanabilirsiniz. Özellikle evlerinde evcil hayvan bulunduranlar halıdaki kokunun tamamı ile değiştiğini göreceklerdir.

• 300 gr sodyum bikarbonat
• 50 gr   mısır nişastası
• 50 gr borax
• 30 damla limon
• 20 damla lavanta
• 10 damla tarçın
• 10 damla çam

Orta boy bir kaba Sodyum bikarbonat, mısır nişastası ve borax koyup karıştıralım.  Ufak bir şişeye uçucu yağları koyup iyice çalkalayalım. Hazırladığımız toz karışıma, uçucu yağ karışımını damla damla ve her seferinde karıştırarak toz karışımına ekleyelim.

Tüm karışımı cam bir kaba koyup 3 gün boyunca günde 2 kez karıştırarak bekletelim.

Hazırlanan toz karışımı 3 gün sonra halı üzerinde dağıtalım ve mümkünse bir gece bekleyip elektrik süpürgesi ile alalım. 

Mis kokulu temiz halılarımız kullanıma hazırdır.

Geniş ve büyük alanlarda yer temizliği:

• Sıvı arap sabunu
• Ilık su
• 3 kaşık beyaz sirke
• Limon 20 damla
• Çam 20 damla
• Tarçın 10 damla

Üzerinde bebeğinizin, çocuğunuzun iç rahatlığı ile oyun oynayabileceği mis kokulu, temiz alanlar sizleri bekliyor. 

Yatak odası dolap kokulandırma ve kıyafetlerimizi güvelerden koruma:  

• Yeterince arap sabunu
• Lavanta yağı 15 damla
• Beyaz sirke 1 büyük fincan
• Zeytinyağı 15 ml   

 Yukarıdaki karışımı 125 ml ılık suya katıp karıştırın. Dolaplara püskürtün süngerle temizliğinizi yapın ve ıslak bezle iyice durulayın.

Yaz boyunca kışlık eşyalarınızı güve vs. gibi haşerelerden korumak için dolaplarınıza bitkisel karışımlar içeren kokulu keseler koyabilir veya sabun rendeleyebilirsiniz. Artık dolaplarınızda yaza hazırdır.!!!!!

Evlerde ve dolap içlerinde Naftalin ve Kafuru gibi maddeler yan etkilerinden dolayı kullanımları kesinlikle önerilmemektedir.

 

Duvar Temizliği:

• 4 litre suya
• 1.5 bardak beyaz sirke
• 20 damla limon

Karışımı ile duvarlarınızı tertemiz yaparken odanızın kokusunu değiştirebilirsiniz.

References:

1. Nakazawa, Donna Jackson, The Autoimmune Epidemic, Touchstone/Simon and Schuster, 2008, 2009
2. Organic Consumers Association website, How Toxic are Your Household Cleaning Supplies? https://www.organicconsumers.org/news/how-toxic-are-your-household-cleaning-supplies
3. Wikipedia
4. Environmental Working Group website, Dirty Dozen Endocrine Disruptors: http://www.ewg.org/research/dirty-dozen-list-endocrine-disruptors
5. Harrington, Roy, Orange oil potential to deter E.coli growth in chilled beef Study 30-May-2012: http://www.foodproductiondaily.com/Safety-Regulation/Orange-oil-potential-to-deter-E.coli-growth-in-chilled-beef-study?utm_source=copyright&utm_medium=OnSite&utm_campaign=copyright
6. Muthaiyan A, Martin EM, Natesan S, Crandall PG, Wilkinson BJ, Ricke SC. 2012 May,
7. Antimicrobial effect and mode of action of terpeneless cold-pressed Valencia orange essential oil on methicillin-resistant Staphylococcus aureus.

[1] Nakazawa, Donna Jackson, The Autoimmune Epidemic, Touchstone/Simon and Schuster, 2008, 2009

[2] Organic Consumers Association website, How Toxic are Your Household Cleaning Supplies? https://www.organicconsumers.org/news/how-toxic-are-your-household-cleaning-supplies

[3] Wikipedia

[4] Environmental Working Group website, Dirty Dozen Endocrine Disruptors: http://www.ewg.org/research/dirty-dozen-list-endocrine-disruptors